Wydarzenia, o których opowiadają moi bohaterowie, rozegrały się, gdy miałem dwa, trzy lata. Nie ominęły również mojego rodzinnego domu. Dzisiaj umiem nazwać emocje, które już na zawsze zostaną powiązane z liczbą sześćdziesiąt osiem. To poczucie odrzucenia, żal i samotność.
Postanowiłem zrozumieć, dlaczego tak wielu Żydów wyjechało z Polski po wydarzeniach Marca sześćdziesiątego ósmego i dlaczego tylu zostało. Na przełomie 2016 i 2017 roku odbyłem prawie osiemdziesiąt spotkań z tymi, którzy po wojnie sześciodniowej w Izraelu oraz po Marcu podejmowali decyzje o pozostaniu w Polsce lub jej opuszczeniu. Zadawałem im pytania w swoim imieniu oraz, mam wielką nadzieję, że i w Twoim - Drogi Czytelniku. Dzisiaj wiem więcej, ale dalej nie rozumiem wielu rzeczy. Jedno z pytań, z którym pewnie pozostanę na zawsze, brzmi: dlaczego opuszczający Polskę Żydzi widzieli tak mało rąk wyciągniętych do nich w geście pożegnania? [Mikołaj Grynberg]
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Mikołaj Grynberg ; z posłowiem Piotra Osęki.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Światowy bestseller o dramatycznych losach Holenderki żydowskiego pochodzenia, która przeżyła Ravensbrück.
Selma van de Perre miała siedemnaście lat, kiedy wybuchła druga wojna światowa. Do tego czasu bycie Żydem w Holandii nie miało żadnego znaczenia. Ale w 1941 roku ten prosty fakt stał się sprawą życia lub śmierci. Kilkakrotnie Selma uniknęła pojmania przez nazistów. Następnie w akcie buntu wstąpiła do ruchu oporu, używając pseudonimu Margareta van der Kuit. Przez dwa lata "Marga" ryzykowała wszystko. Używając fałszywego dowodu tożsamości i podając się za Aryjkę, podróżowała po całym kraju. Dostarczała biuletyny, wymieniała się informacjami, dbała o morale - robiąc, jak później wyjaśniła, co "trzeba zrobić". W lipcu 1944 r. skończyło się jej szczęście. Została przetransportowana do obozu koncentracyjnego dla kobiet w Ravensbrück jako więźniarka polityczna. W przeciwieństwie do swoich rodziców i siostry - którzy, jak się później dowiedziała, zginęli winnych obozach - przeżyła, używając swojego pseudonimu i udając kogoś innego. Dopiero po zakończeniu wojny pozwolono jej odzyskać tożsamość i odważyła się raz jeszcze powiedzieć: Mam na imię Selma.
Teraz, mając dziewięćdziesiąt osiem lat, Selma opowiada swoją historię własnymi słowami.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Selma van de Perre ; z niederlandzkiego przełożyła Iwona Mączka.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Wzrost wpływów skrajnej prawicy po obu stronach Atlantyku realnie zagraża zdobyczom demokratycznym. Jej sukcesy wyborcze w tak różnych krajach jak Francja, Niemcy, Hiszpania, Włochy, Holandia, USA czy Austria sprawiają, że widmo powrotu faszyzmu wydaje się coraz bardziej realne. Enzo Traverso w rozmowie z Regisem Meyranem zastanawia się, czy w istocie mamy do czynienia z powrotem do lat 30. XX w. Przestrzega przed zbyt pochopnymi analogiami, ale nie uspokaja. Tytułowe nowe oblicza faszyzmu pod wieloma względami zrywają ze starą brunatną tradycją. Partie skrajnej prawicy nie są dziś organizacjami masowymi, na horyzoncie nie widać nowych führerów, zamiast spójnego projektu politycznego widzimy agresywną retorykę podszytą oportunizmem, antysemityzm zastąpiła islamofobia podzielana przez część umiarkowanej sceny politycznej. Wszystko to każe Traverso mówić o postfaszyzmie. Skrajna prawica dobrze przystosowała się do warunków uprawiania polityki w odpolitycznionym świecie XXI w., a jej pomysły często rezonują w dyskursach partii establishmentowych. Postfaszyści korzystają na deficytach demokratycznych w organizacjach takich jak Unia Europejska, ekspansji kulturalizmu i na wyraźnym przechyleniu spektrum politycznego w prawo. Nie czyni to ich mniej, ale raczej bardziej groźnymi. Nowe oblicza faszyzmu są próbą zdania sprawy z genezy, uwarunkowań i najważniejszych form tego niebezpieczeństwa.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Enzo Traverso ; przełożył: Zbigniew Marcin Kowalewski.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Ostateczne rozwiązanie : Holokaust Tytuł oryginału: "Auschwitz, 17. Juli 1942 : der Weg zur europäischen "Endlösung der Judenfrage"". Tytuł grzbietowy: "Holocaust : ostateczne rozwiązanie".
Ponad pół wieku po Holocauście wciąż zadajemy sobie pytanie, jak w środku Europy mogło dość do tak perfekcyjnie zorganizowanego, masowego ludobójstwa.
Hans Mommsen, jeden z najważniejszych współczesnych niemieckich historyków, próbuje tej odpowiedzi udzielić. Autor przedstawia spójną interpretację złożonych wydarzeń, które doprowadziły do rozpętania Holokaustu. W tym celu nakreśla konteksty antysemityzmu w Republice Weimarskiej i jego rolę w powstaniu NSDAP. Opisuje, w jaki sposób nazistowski reżim radykalizował prześladowania Żydów, aż do momentu kiedy sformułowano plan ich unicestwienia. Mommsen pyta, dlaczego i na jakich warunkach zostały zakończone poszczególne etapy scenariusza ostatecznego rozwiązania: od wykluczenia Żydów ze społeczeństwa niemieckiego aż po ich eksterminację.
To zupełnie niezwykłe spojrzenie od wewnątrz na trudną niemiecką historię XX wieku pozwala na nowo przemyśleć wydarzenia, która na zawsze odmieniły losy świata. A wszystko zaczęło się 17 lipca 1942 roku, kiedy Heinrich Himmler odwiedził obóz koncentracyjny Auschwitz i komendant obozu pokazał mu gazowanie.
UWAGI:
Dodatek do tytułu na pierwszej stronie okładki. Na stronie redakcyjnej: Ostateczne rozwiązanie : historia Holokaustu. Bibliografia na stronach 216-230. Oznaczenia [>>] odpowiedzialności: Hans Mommsen ; [tłumaczenie: Monika Kilis].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Ponad pół wieku po Holocauście wciąż zadajmy sobie pytanie, jak mogło dość do tego tragicznego ludobójstwa.
Hans Mommsen, jeden z najważniejszych współczesnych historyków Republiki Federalnej, próbuje tej odpowiedzi udzielić. Autor zapewnia zwartą ogólną interpretację złożonych wydarzeń, które doprowadziły do rozpętania Holokaustu. W tym celu nakreśla konteksty antysemityzmu w Republice Weimarskiej i jego rolę w powstaniu NSDAP. Opisuje, w jaki sposób nazistowski reżim radykalizował prześladowania Żydów aż do momentu kiedy skonceptualizował się plan ich unicestwienia. Mommsen pyta, dlaczego i na jakich warunkach zostały zakończone poszczególne etapy od wykluczenia Żydów ze społeczeństwa niemieckiego aż po ich eksterminację.
To zupełnie niezwykłe spojrzenie od wewnątrz na trudną niemiecką historię XX wieku pozwala na nowo przemyśleć wydarzenia, która na zawsze odmieniły losy świata. W wszystko zaczęło się 17 lipca 1942 roku, kiedy Heinrich Himmler odwiedził obóz koncentracyjny Auschwitz i komendant obozu pokazał mu gazowanie.
UWAGI:
Bibliografia na stronie[216]-230. Oznaczenia odpowiedzialności: Hans Mommsen ; [tłumaczenie Monika Kilis].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Pogrom kielecki wciąż stanowi ważny przedmiot debaty publicznej w Polsce. Dotyczyły go dwa śledztwa, prowadzone przez polskie władze powojenne. W pierwszym, które władze komunistyczne rozpoczęły natychmiast po masakrze, usiłowano dowieść, że była ona akcją zbrojnego podziemia. Pod koniec dochodzenia drugiego, prowadzonego po roku 1989, forsowano przede wszystkim hipotezę, że przyczyną pogromu była ubecka prowokacja.
Niniejsza książka, oparta na rozległej kwerendzie w Instytucie Pamięci Narodowej w latach 2013-2017 i innych archiwach, stanowi szczegółowy audyt obu tych postępowań. Było to również możliwe, ponieważ po śmierci Michała Chęcińskiego, świadka w śledztwie z lat 90., który był zwolennikiem tezy o radzieckiej prowokacji, autorce książki udostępniono jego archiwum domowe.
"Pod klątwą. Portret społeczny pogromu kieleckiego" to mikrohistoryczny fresk, odsłaniający wiele zupełnie nieznanych aspektów pogromu. Książka stawia sobie dwa główne cele. Zadaniem tomu pierwszego, zawierającego szczegółową analizę pogromu, jest prezentacja społecznego kontekstu, w którym stał się on możliwy: nastrojów, przekonań, światopoglądów, ścierających się w kieleckim życiu codziennym w drugim roku po wojnie. Celem tomu drugiego było skompletowanie najważniejszych źródeł dokumentujących to zdarzenie, w tym wielu niepublikowanych zeznań Żydów ocalałych z pogromu. Pozwoliły one na zrekonstruowanie doświadczenia ofiar oblężonych w domu przy ul. Planty 7. W dalszej perspektywie zgromadzona w tomie dokumentacja umożliwiła skorygowanie dotychczasowych list ofiar, z których aż 17 pozostało bez identyfikacji. Przyczynkiem do fenomenu świadectwa jest też zestawienie zeznań sprawców i ofiar, które dzieli pięć dekad pomiędzy śledztwami.
Dzieki protokołom przesłuchań z lat czterdziestych i dziewięćdziesiątych, dokumentom osobistym, prasowym i notarialnym, w książce zarysowano sylwetki osób składających się - z jednej strony - na kielecki tłum pogromowy, z drugiej na ówczesne instytucje władzy (Milicja Obywatelska, Wojsko Polskie, Urząd Bezpieczeństwa, Urząd Wojewódzki). Instytucje te, rekrutujące się z tego samego społeczeństwa, którego bezpieczeństwa strzegły, nie tylko nie opanowały krytycznej sytuacji, ale same włączyły się do pogromu. Analiza biografii aktorów zdarzenia odsłania zupełnie nieznaną nieideologiczną historię Polski oglądaną z perspektywy Kielc.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 569-587. Oznaczenia odpowiedzialności: Joanna Tokarska-Bakir.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
