Plutopia : atomowe miasta i nieznane katastrofy nuklearne Tytuł oryginału: "Plutopia : nuclear families, atomic cities, and the great Soviet and American plutonium disasters, 2013". "Atomowe miasta i nieznane katastrofy nuklearne "
To opowieść o dwóch miastach, w których produkowano pluton.Oziorsk i Richland leżały po dwóch stronach żelaznej kurtyny. Powinno je dzielić wszystko, ale jednak miały wiele wspólnego. W Richland nie było prywatnej własności, wolnego rynku ani władzy samorządowej. Oziorsk oficjalnie nie istniał, próżno go szukać na mapach. W obu miastach obowiązywały restrykcje dotyczące poruszania się i pobytu. Ale mieszkańcom to nie przeszkadzało. Wyborcy w Richland dwukrotnie odrzucili propozycję nadania ich miejscowości praw miejskich, samorządu i wolnego rynku. Pod koniec lat dziewięćdziesiątych w Oziorsku dziewięćdziesiąt pięć procent wyborców opowiedziało się za utrzymaniem systemu przepustek, bramek i strażników. Osiedlano tam całe rodziny, którym zapewniano tanie mieszkania i znakomite szkoły. Mieszkańcy wspominali, że nie musieli zamykać drzwi domów, dzieci były bezpieczne, sąsiedzi przyjaźni, bezrobocie, bieda i przestępczość nie występowały. O inwigilacji, tajnych informatorach czy podsłuchach nikt nie wspomina. Tak jak o gigantycznym skażeniu środowiska.Tak wyglądała plutopia. Jedyne w swoim rodzaju, odizolowane od świata miejscowości, które zaspokajały potrzeby powojennych społeczeństw Ameryki i Związku Radzieckiego. Choć każdy słyszał o Czarnobylu, o Richland i Oziorsku tylko nieliczni. To nie dziwi, bo miejsca te ukrywano niczym tajne laboratoria z "Archiwum X". Rosyjskie Ministerstwo Energii Atomowej nie udzieliło Kate Brown zgody na wjazd do Oziorska. Oba miejsca do dziś objęte są zmową milczenia. Wiele spotkań z tymi, którzy zgodzili się mówić, odbyło się w okolicznościach godnych powieści sensacyjnej. Informacje przekazywano nerwowym szeptem i zaszyfrowanym językiem, a informatorzy odmawiali zgody, by ich cytować. Ci, którzy próbowali ujawnić prawdę o wypadkach i zagrożeniach dla zdrowia ludzi, byli inwigilowani, nękani, śledzeni i zastraszani zarówno w USA, jak i w Rosji, nawet po zakończeniu zimnej wojny.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Kate Brown ; przełożył Tomasz Bieroń.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Bądźcie bez litości, bądźcie brutalni, nasza przewaga daje nam wszystkie prawa. [ostatnie przemówienie Hitlera przed atakiem na Polskę]
Stanęliśmy tedy nie po raz pierwszy w naszych dziejach w obliczu nawałnicy, zalewającej nasz kraj z zachodu i wschodu. (...) Na każdego z was spada dzisiaj obowiązek czuwania nad honorem Naszego Narodu w najcięższych warunkach. [orędzie Prezydenta RP Ignacego Mościckiego po napaści Rosji Sowieckiej na Polskę]
Jest rok 1939. Druga Rzeczpospolita istnieje na mapie świata od zaledwie dwóch dekad. Ludzie, którzy wywalczyli dla niej niepodległość, patrzą z niepokojem, jak za granicami kraju rosną w siłę znane im od wieków wrogie potęgi.
Polska ma silną i bitną armię. Ma sojuszników, którzy w razie hitlerowskiej napaści przyjdą jej z pomocą. Naczelny wódz odgraża się, że wrogowi nie oddamy nawet guzika. Pokolenie wolnej Polski właśnie wchodzi w dorosłość. Nie zamierza zginać karku przed żądaniami Hitlera. Nadchodzi wrzesień. Czas próby.
I choć przewaga niemiecka okaże się miażdżąca, Anglia i Francja nie zrobią nic, by pomóc swojemu sojusznikowi, a Sowieci 17 września wbiją nam nóż w plecy, będziemy walczyć. Osamotnieni, w beznadziejnym boju na dwa fronty. Tej wojny nie wygramy, lecz ocalimy to, co najcenniejsze - nasz honor.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 447-457. Indeks. Oznaczenia odpowiedzialności: Roger Moorhouse ; przekład Bartłomiej Pietrzyk.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Antologia dzienników, listów i wspomnień, która na indywidualnych przykładach pozwala prześledzić zbiorowy los setek tysięcy osób wywiezionych przez Sowietów z Kresów Wschodnich. Książka opowiada o doświadczeniu tych ludzi od wybuchu wojny, przez sowietyzację Kresów, cztery fale deportacyjne (w lutym, kwietniu, czerwcu 1940 i maju-czerwcu 1941), przetrwanie w głębi ZSRR, wyjście z Armią Andersa, Armią Berlinga i powroty - do rodzinnej wsi, "nowej" Polski.
Wszystkie materiały w antologii: relacje z "nieludzkiej ziemi", liczne zdjęcia i grafiki, pochodzą z tworzonego społecznie od końca lat 80. Archiwum Wschodniego, do którego przekazali je sami zesłańcy lub ich rodziny.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: wybrała Ewa Kołodziejska-Fuentes ; [posłowie prof. dr hab. Albin Głowacki].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
"Psy Stalina" ukazały się po raz pierwszy drukiem w Rosji w 2011 r. pt. "Oprawcy. Oni wykonywali rozkazy Stalina". Monografia Pietrowa, opublikowana rok później przez wydawnictwo Demart w Polsce, przedstawia ludzi bezpośrednio zaangażowanych w realizację "zadań specjalnych" podejmowanych przez NKWD. Wśród nich są m.in. kierujący NKWD od 1938 r. do śmierci Stalina w 1953 r. Ławrientij Beria i podporządkowani mu Wsiewołod Mierkułow, bracia Bogdan i Amajak Kobułowowie, Lew Włodzimirski, Borys Rodos, Michaił Riumin, Lew Szwarcman, Wasilij Błochin, Michaił Malcew, Wasilij Ulrich. Obecne wydanie to wzbogacona i rozszerzona edycja w stosunku do pierwszego wydania tej książki, uzupełniona o biogramy m.in. Canawy (Ławrientija Drugiego), Pawła Sudopłatowa, Nauma Eitingona czy zabójców z Sandarmochu, gdzie w latach 1937-1938 "zlikwidowano" ponad 9500 osób, w tym wielu Polaków.
W książce znajduje się rozdział w całości poświęcony zbrodni katyńskiej. Pietrow poza opisem technologii rozstrzeliwań umieścił w nim listę zbrodniarzy NKWD uczestniczących w zamordowaniu prawie 22 tys. polskich obywateli wiosną w 1940 r. Z kolei w rozdziale "Mały Katyń" autor opisuje tzw. obławę augustowską, wciąż niewyjaśnioną zbrodnię na Podlasiu popełnioną w 1945 r. przez SMIERSZ na prawie 600 polskich obywatelach: żołnierzach i cywilach przeciwdziałających sowietyzacji Polski.
"Wartość dokumentacyjną pracy Nikity Pietrowa trudno przecenić. Ujawnia on mechanizmy funkcjonowania państwowego systemu zbrodni, represji i zastraszania społeczeństwa" - napisał prof. Adam Daniel Rotfeld, były szef MSZ i współprzewodniczący Polsko-Rosyjskiej Grupy ds. Trudnych.
UWAGI:
Indeks. Oznaczenia odpowiedzialności: Nikita Pietrow ; [przekład z języka rosyjskiego Justyna Prus-Wojciechowska, Katarzyna Syska ; Memoriał].
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Przed czytelnikiem, który pamięta akademie z okazji rocznicy Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej, wiersze sławiące Lenina i apologetyczne dzieła przedstawiające to wydarzenie jako nieunikniony etap w rozwoju lu-dzkiej cywilizacji, ożyje zapomniany nieco obraz rosyjskiego Października. Młodsi będą mogli poznać ten zaskakujący i trochę dla nich dziwny kawał krwawej i ponurej historii europejskiego Wschodu. Znany już polskiemu czytelnikowi specjalista od spraw Rosji, Sean McMeekin, wykazuje, że przewrót październikowy (na miano rewolucji może zasługiwać tylko lutowa) dokonał się zarówno dzięki geniuszowi taktycznemu przywódcy, jak i wskutek błędów innych prominentnych postaci oraz zbiegowi okoliczności; że ogromny wkład w rewolucję miały kajzerowski sztab generalny i berlińskie ministerstwo spraw zagranicznych, wkład nieograniczony tylko do przewiezienia Lenina w rzekomo zaplombowanym wagonie ze Szwajcarii nad Bałtyk. Najnowsze dzieło sowietologicznej historiografii Zachodu, napisane z uwzględnieniem kwerend w niedawno ujaw-nionych archiwach rosyjskich, przynosi wnioski i interpretacje wielce zaskakujące i pouczające.
UWAGI:
Zawiera mapy. Bibliografia. Indeks. Oznaczenia odpowiedzialności: Sean McMeekin ; tłumaczenie Sławomir Patlewicz.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
