Druga z cyklu czterech antologii szkolnych, prezentuje szeroki wybór tekstów z literatury polskiej i obcej, epoki oświecenia i romantyzmu. Ukazuje dzieło literackie i jego interpretacje na tle kultury epoki oraz dziedzictwa epok poprzednich.

Oświecenie i romantyzm to nie tylko dwie epoki historycznoliterackie. To także dwa różne sposoby rozumienia świata i dwa sposoby życia - różne, a jednocześnie wyraźnie do siebie nawiązujące. Antologia próbuje pokazać zarówno te różnice, jak i kontynuacje. Jest jeszcze inny powód, dla którego w jednym tomie pomieszczono utwory pochodzące z lat 1750-1850.

Oświeceniowy miłośnik rozumu, prawdy i postępu, a zarazem gorzki sceptyk, romantyczny burzyciel starego porządku, ale i miłośnik tego porządku - to wzory postaw żywych w kulturze do dzisiaj. Dlatego współczesnych. Tę właśnie współczesność chcieli pokazać autorzy Antologii.