Nowela opowiada historię lekarza Pawła Obareckiego i nauczycielki Stanisławy Bozowskiej. Akcja dzieje się w Obrzydłówku - małej wsi, doktórej doktor przyjechał mając 37 lat. Bohaterowie Siłaczki to para młodych entuzjastów: lekarz i nauczycielka. Na prowincji podejmują pracę u podstaw, podzielając wiarę pozytywistów, że przyniesie ona szczęście, dobrobyt, wysoki poziom rozwoju cywilizacyjnego, kulturalnego całego społeczeństwa.

W imię tej ostatniej wartości rezygnują z własnych karier, szczęścia,a nawet miłości. Są przy tym naiwni, nie rozumieją, że w ówczesnych warunkach społecznych i ekonomicznych to mrzonki. Bozowska walczyłado końca, zaś Obarecki poddał się, uległ rzeczywistości. Podobną decyzję podjęło wielu rówieśników doktora -w młodości święcie wierząc w pozytywistyczne ideały.