Spowiedź ambasadora Spasowskiego jest fascynującą opowieścią o historii i polityce, miłości i zdradzie, tragedii narodu i rodziny. Autor nie tylko opisuje historię własnego życia, ale na jej tle obnaża mechanizmy komunistycznej władzy, pokazuje wstydliwe oblicza polskiej służby dyplomatycznej i jej brak profesjonalizmu, ujawnia prywatne interesy, którym polscy "dyplomaci" podporządkowywali swoją aktywność, demaskuje bezkarność bezpieki, a nade wszystko ukazuje przemożny wpływ Sowietów na działania zarówno tych, którzy rządzili w kraju, jak i tych, którzy reprezentowali go poza granicami.
Ze Wstępu Mariusza M. Brymory

olska i Niemcy - odwieczni wrogowie - w dyplomatycznym tańcu, którego stawką była druga wojna światowa Ogrom zbrodni dokonanych przez nazistów na ziemiach polskich podczas drugiej wojny światowej sprawia, że przedstawicieli państwa Hitlera traktuje się wyłącznie jako kryminalistów, zwyrodnialców bądź w najlepszym razie ludzi zaślepionych ideologią. A jednak okres poprzedzający wybuch wojny to czas relatywnie poprawnych stosunków pomiędzy Warszawą i Berlinem, a co za tym idzie, unormowanych relacji Polaków z Niemcami. Świadectwem tego są spotkania przedstawicieli władz obu państw, prowadzone na najwyższym szczeblu - zarówno oficjalne, państwowe, jak i kulturalne czy prywatne. Ich historia rozpoczyna się jeszcze przed dojściem Hitlera do władzy. Już w 1930 roku Józef Piłsudski wysłał specjalnego emisariusza, który zaproponował przyszłemu kanclerzowi daleko zakrojoną współpracę w wypadku ewentualnego (a w opinii Piłsudskiego: nieuniknionego) przejęcia przez niego rządów. Dalsze spotkania i rozmowy stanowiły element dyplomatycznej gry. Począwszy od rozmów Alfreda Wysockiego i Józefa Lipskiego w Berlinie, poprzez wizyty Josefa Goebbelsa, Joachima von Ribbentropa i Heinricha Himmlera w Warszawie, po słynne białowieskie polowania Hermanna Gӧringa z Ignacym Mościckim. Od jesieni 1938 roku relacje między obu krajami ulegały stopniowemu pogarszaniu, na skutek ogłoszenia niemieckich roszczeń dotyczących Gdańska i eksterytorialnej autostrady przez polskie Pomorze. Po zawarciu paktu polsko-brytyjskiego w 1939 roku Adolf Hitler zdecydował się rozpocząć wojnę. Miesiące poprzedzające napaść Niemiec na Polskę we wrześniu 1939 roku wypełniały próby ratowania pokoju, podejmowane głównie przez dyplomatów polskich, przy jednoczesnych unikach strony niemieckiej. Trudno jednak oprzeć się wrażeniu, że przyjaźń polsko-niemiecka przed wybuchem drugiej wojny światowej miała charakter sztuczny. Wzajemna niechęć i uprzedzenia odcisnęły trwałe piętno na obu narodach. Bardzo szybko stało się dla obu stron jasne, że ten nienaturalny stan nie potrwa zbyt długo.

Przedmiotem prezentowanej książki jest współczesna kultura dyplomatyczna - zagadnienie fascynujące i trudne do badania. Namysł nad tą problematyką zaczynać trzeba było od początku, od przyjęcia aparatu pojęciowego pozwalającego charakteryzować konkretne kultury dyplomatyczne, stanowiące skomplikowane układy norm prawnych, wartości, zwyczajów i procedur, które regulują działalność dyplomatów. Następnie konieczne było odwołanie się do praktyki. A ta do tej pory nie została uteoretyczniona. Stąd w przedsięwzięciu, którego owocem jest prezentowana książka, tak liczny udział osób o podwójnej charakterystyce: zawodowych dyplomatów i zarazem uczonych z zakresu szeroko rozumianych nauk politycznych. Wysiłek wszystkich Autorów oraz pomysłodawcy projektu Profesora Ryszarda Stemplowskiego sprawił, że powstała ważna, nowatorska książka - wielce przydatna w uniwersyteckim kształceniu kadr dyplomatycznych oraz urzędników państwowych.

Zbiór Współczesna kultura dyplomatyczna jest rzeczywiście przybliżeniem pierwszym (jak głosi tytuł) i ma nie tylko charakter pionierski, ale w pewnej mierze jest inspiracją do debaty i dalszych przemyśleń. Jest to zapoczątkowanie publicznej oceny zakresu i tej formy aktywności państwa, które nigdy nie były w Polsce przedmiotem całościowego projektu badawczego.
[Adam Daniel Rotfeld - z recenzji wydawniczej]