Idiota to jedna z najważniejszych powieści w dorobku mistrza literatury rosyjskiej Fiodora Dostojewskiego (1821-81).

Ta napisana w latach 1868-69 powieść (pisał ją po katordze, przebywając w Europie Zachodniej) jest swego rodzaju utopią moralną, a jej główny bohater to postać - co u Dostojewskiego rzadkie - pozytywna.

Książę Myszkin (bo tak się nazywa główny bohater powieści), to człowiek, prawy, naturalny, trochę dziecko, trochę Chrystus, trochę taki rosyjski "jurodiwyj", człowiek natury wg wzorów Jana Jakuba Rousseau, pragnący zbawić świat czy choćby ocalić drugą z bohaterek Nastasję Filipowną. Ta misja okaże się jednak tragicznie nierealna, dobro jednak (tu obawia się pesymizm Dostojewskiego) nie może pokonać zła. Ale ważny pozostaje poryw szlachetnego serca, idea moralna, te pozostają zwycięskie (przynajmniej jako świadectwo, że można próbować).