Geologiczna historia Polski
W książce opisano etapy rozwoju geologicznego Polski - od utworzenia fundamentu krystalicznego niespełna 2 mld lat temu po okres czwartorzędowy i epokę lodową, do czasów obecnych i najbliższej przyszłości. Dzisiejsza budowa kraju jest przedstawiona jako efekt nakładających się kolejno na siebie procesów i zdarzeń geologicznych, częściowo wykorzystujących wcześniejsze plany i struktury tektoniczne.
/> Etapy historii omówiono w nawiązaniu do aktualnej międzynarodowej skali stratygraficznej, na rozległym tle globalnym i kontynentalnym. Autor odwołuje się do wyników najnowszych badań geofizycznych i geologicznych prowadzonych między innymi z jego udziałem.
Każdy rozdział kończy się podsumowaniem problemów otwartych, czekających na rozstrzygnięcie i będących przedmiotem dyskusji.
Publikacja jest cenną lekturą dla pracowników naukowych zajmujących się szeroko pojętymi naukami o Ziemi, dla studentów, doktorantów, a także nauczycieli przedmiotów geograficznych szkół średnich.
Odpowiedzialność: | Marek Narkiewicz. |
Hasła: | Geologia historyczna Podręcznik |
Adres wydawniczy: | Warszawa : Wydaw. Uniwersytetu Warszawskiego, 2020. |
Opis fizyczny: | 279 stron : ilustracje ; 24 cm. |
Forma gatunek: | Książki. Publikacje naukowe. |
Dziedzina: | Geografia i nauki o Ziemi |
Przeznaczenie: | Publikacja przeznaczona dla pracowników naukowych zajmujących się szeroko pojętymi naukami o Ziem, dla studentów, doktorantów, a także nauczycieli przedmiotów geograficznych szkół średnich. |
Skocz do: | Dodaj recenzje, komentarz |
- Wstęp
- 1. Polska w geologicznej historii Europy
- 1.1. Tożsamość geologiczna Europy
- 1.2. Główne etapy rozwoju Europy
- 1.3. Geologia Polski a geologia Europy
- Literatura wybrana
- 2. Powstanie i wczesne etapy rozwoju kratonu prekambryjskiego
- 2.1. Szersze spojrzenie
- 2.1.1. Powstanie protokratonów i amalgamacja kratonu (do ok. 1,7 Ga)
- 2.1.2. Ewolucja kratonu do wczesnego neoproterozoiku (ok. 1,7–1,0 Ga)
- 2.2. Akrecja skorupowa polskiej części kratonu
- 2.2.1. Rozwój skorupy sarmackiej
- 2.2.2. Akrecja segmentu fennoskandzkiego
- 2.3. Wczesne etapy rozwoju platformowego
- 2.3.1. Magmatyzm mezoproterozoiczny asocjacji AMCG
- 2.3.2. Inne procesy kształtujące skorupę kratonu
- 2.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 3. Ryftowanie, wulkanizm i sedymentacja w ediakarze
- 3.1. Szersze spojrzenie
- 3.2. Brzeg kratonu wschodnioeuropejskiego a TTZ i TESZ
- 3.3. Tektonika a wulkanizm i sedymentacja w późnym neoproterozoiku
- 3.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 4. Epoka kaledońska – sedymentacja i akrecja we wczesnym paleozoiku
- 4.1. Szersze spojrzenie
- 4.2. Rozwój basenów perykratonicznych
- 4.2.1. Basen bałtycki
- 4.2.2. Basen podlasko-lubelski
- 4.3. Rozwój sedymentacji w strefi e akrecji kaledońskiej
- 4.3.1. Blok pomorski i strefa Koszalina–Chojnic
- 4.3.2. Basen bloku łysogórskiego
- 4.3.3. Basen bloku małopolskiego
- 4.3.4. Blok górnośląski
- 4.4. Scenariusze rozwoju obszaru Polski w starszym paleozoiku
- 4.4.1. Wariant prawoskrętnej akrecji przesuwczej
- 4.4.2. Wariant lewoskrętnej ucieczki tektonicznej
- 4.4.3. Wariant tektoniki suwakowej
- 4.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 5. Epoka waryscyjska – sedymentacja i akrecja w dewonie i karbonie
- 5.1. Szersze spojrzenie
- 5.2. Rozwój orogenu waryscyjskiego
- 5.2.1. Internidy sudeckie
- 5.2.2. Eksternidy morawsko-śląsko-wielkopolskie
- 5.3. Sedymentacja i tektonika przedpola waryscyjskiego
- 5.3.1. Rozwój basenów dewońskich
- 5.3.2. Tektonika bretońska
- 5.3.3. Turnej do wizenu środkowego – mobilny szelf i wulkanizm
- 5.3.4. Późny wizen–wczesny serpuchow – maksimum transgresji karbońskiej
- 5.3.5. Środkowy–późny serpuchow – erozja i sedymentacja paraliczna
- 5.3.6. Baszkir–moskow – sedymentacja lądowa
- 5.3.7. Inwersja waryscyjska (późny moskow–kazimow)
- 5.4. Podsumowanie: procesy orogeniczne a rozwój przedpola
- 5.5. Problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 6. Powaryscyjska tektonika, magmatyzm i sedymentacja
- 6.1. Szersze spojrzenie
- 6.2. Obszar Sudetów
- 6.2.1. Magmatyzm
- 6.2.2. Sedymentacja i tektonika – basen śródsudecki i północnosudecki
- 6.3. Obszar eksternidów i przedpola waryscyjskiego
- 6.3.1. Magmatyzm
- 6.3.2. Sedymentacja a wulkanizm i tektonika
- 6.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 7. Rozwój basenu polskiego od środkowego permu do kredy wczesnej
- 7.1. Szersze spojrzenie
- 7.2. Basen polski – charakterystyka ogólna
- 7.3. Baseny permskie
- 7.3.1. Baseny czerwonego spągowca górnego
- 7.3.2. Basen cechsztyński
- 7.4. Basen polski od triasu do wczesnej kredy
- 7.4.1. Trias (do noryku)
- 7.4.2. Retyk–jura wczesna
- 7.4.3. Jura środkowa–jura późna
- 7.4.4. Kreda wczesna
- 7.5. Podsumowanie i problemy otwarte
- Literatura wybrana
- i8. Sedymentacja i inwersja tektoniczna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie
- 8.1. Szersze spojrzenie
- 8.2. Basen polski
- 8.3. Niewielkie baseny w południowo-zachodniej Polsce
- 8.4. Inwersja strukturalna w późnej kredzie i wczesnym paleogenie
- 8.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 9. Historia równoległa: rozwój Karpat Polskich
- 9.1. Szersze spojrzenie
- 9.2. Strefowa budowa Karpat Polskich
- 9.3. Tatry i Pieniny od paleozoiku po wczesny paleogen
- 9.3.1. Masyw tatrzański (karbon–późna kreda)
- 9.3.2. Pieniński pas skałkowy (wczesna jura–środkowy eocen)
- 9.4. Historia paleogeńskiego basenu podhalańskiego
- 9.5. Procesy tektoniczno-sedymentacyjne w Karpatach zewnętrznych
- 9.5.1. Jura późna (środkowa?)–kreda wczesna
- 9.5.2. Kreda późna–paleogen wczesny
- 9.5.3. Eocen późny–miocen późny
- 9.5.4. Konsekwencje procesów kształtujących Karpaty zewnętrzne
- 9.6. Rozwój basenu przedkarpackiego
- 9.7. Małe baseny śródgórskie a proces wypiętrzania Karpat
- 9.8. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 10. Polska pozakarpacka w paleogenie i neogenie
- 10.1. Szersze spojrzenie
- 10.2. Wypiętrzenie, erozja i wulkanizm w południowej Polsce
- 10.3. Rozwój sedymentacji w basenie Niżu Polskiego
- 10.3.1. Paleogen
- 10.3.2. Neogen
- 10.4. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana
- 11. Od zlodowaceń plejstoceńskich do czasów dzisiejszych i dalej
- 11.1. Szersze spojrzenie
- 11.2. Neotektonika i sejsmiczność
- 11.3. Rozwój obszaru Polski w plejstocenie
- 11.3.1. Plejstocen wczesny
- 11.3.2. Plejstocen środkowy
- 1.3.3. Plejstocen późny
- 11.4. Holocen i geologiczna przyszłość Polski
- 11.4.1. Holocen wczesny (11,7–8,3 ka przed A.D. 2000)
- 11.4.2. Holocen środkowy (8,3–4,25 ka przed A.D. 2000)
- 11.4.3. Holocen późny (4,25 ka przed A.D. 2000 do dzisiaj)
- 11.4.4. Geologiczna przyszłość Polski
- 11.5. Podsumowanie, problemy otwarte i kwestie sporne
- Literatura wybrana &* 12. Podsumowanie: najkrótsza geologiczna historia Polski
- Dodatek A - Słowniczek terminów i pojęć ogólnych
- Dodatek B - Słowniczek terminów regionalnych
- Dodatek C - Komentarz do nazw jednostek chronostratygrafi cznych
- Indeks terminów regionalnych
Zobacz spis treści
Sprawdź dostępność, zarezerwuj (zamów):
(kliknij w nazwę placówki - więcej informacji)