Styczeń 1945. Rodzina Karola Plocha z trwogą, ale i z nadzieją oczekuje wkroczenia do Katowic wojsk Armii Czerwonej. Nikt nie wie, jak wyzwoliciele potraktują wielokulturowe miasto, w którym splata się historia dwóch narodów. Tutaj polsko-niemieckie małżeństwa - takie jak Karola i Margot - są powszechne.
Miesiąc później, gdy wydaje się, że trudny wojenny czas już za nimi, do domu Plochów pukają mężczyźni z biało-czerwonymi opaskami na ramionach. Karol bez żadnego wyroku trafi a do Świętochłowic, gdzie na terenie dawnego niemieckiego obozu koncentracyjnego zgotowano ludziom piekło. Panem życia i śmierci jest tu znany z okrucieństwa komendant Salomon Morel.
"Ogrody na popiołach" to powieść o ludziach, których skazano na niewyobrażalne cierpienia z powodu narodowości, wyznania, języka, a najczęściej bez żadnego powodu. To opowieść o tuszowanej latami tragedii, która dotknęła Ślązaków, wzbudzając poczucie ogromnej niesprawiedliwości.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Sabina Waszut.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Jest to praca wchodząca głęboko we współczesne kwestie społeczne i kulturowe, które mają obecnie miejsce w tym regionie. Ma ona charakter naukowy (co widać także po bibliografi i), ale przybiera również postać osobistego eseju socjologicznego o Śląsku i jego mieszkańcach. Jej autorka odwołuje się niejednokrotnie do swoich prac i badań na temat Śląska, które prowadziła od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Pozwala to zrozumieć czytelnikowi zmiany, jakie dokonały się i dzieją się w tym regionie, jak ewolucję postrzegania regionu Śląska od traktowania go jako monolitu kulturowego w państwie polskim do dostrzeżenia jego autonomicznej wartości kulturowej w systemie demokracji.
Lektura tej pracy nie pozostawia czytelnika neutralnym, autorka angażuje mocno czytelnika w poznanie i zrozumienie tego, co obecnie tam się dzieje. Staje zawsze po stronie Ślązaków, którzy próbują wreszcie mówić swoim głosem i w swoim imieniu. To jest nie tylko dobra merytorycznie i poznawczo książka, ale jest ona także sprawnie napisana (czyta się ją z zainteresowaniem), ciekawa ze względu na różne przykłady historyczne oraz aktualna ze względu na obecne miejsce Śląska i Ślązaków w Polsce.
z recenzji dr hab. Sławomira Łodzińskiego, prof. UW
II. Niektóre sposoby badania problematyki etnicznej na Śląsku
a. Badania etniczne w polskiej socjologii
b. Badania etniczne na Śląsku
c. Moje badania na Śląsku w latach 2015-2016
III. Śląsk jako pogranicze
a. Śląsk w II Rzeczpospolitej Polskiej
b. II wojna światowa i powojnie – Śląsk w PRL
IV. Inna perspektywa spojrzenia na Śląsk. Socjologia postkolonialna,
teorie postkolonialne a grupa mniejszościowa w Polsce
a. Socjologia wobec problemów społeczności niemetropolitalnych
b. Społeczności pozametropolitalne a teorie postkolonialne
c. Śląsk jako kolonia?
V. Ślązacy w literaturze i literatura śląska
a. Śląsk w literaturze pięknej niemieckiej grupy dominującej
b. Śląsk w literaturze pięknej polskiej grupy dominującej
c. Ślązacy w oczach grup dominujących
d. Ślązacy sami piszący o Śląsku
VI. Pamięć o przeszłości
a. Pamiętanie i zapominanie przeszłości w oczach historyków
i socjologów
b. Historia a pamięć o przeszłości w praktyce
c. Wykorzystywanie przeszłości
VII. Pamięć o przeszłości na Śląsku
a. Historia Śląska w wersji grupy dominującej
b. Historia Śląska w wersji grupy zdominowanej
c. Cywilne spojrzenie na wojnę
d. Która przeszłość jest prawdziwa?
VIII. Co ludzie mówią? Jak działają?
a. Ślązacy? – Tak, Ślązacy!
b. Niemcy i praca w Niemczech
c. Kto reprezentuje Ślązaków?
d. Działania grupy dominującej wobec Śląska i odpowiedź Ślązaków
IX. Zakończenie
Bibliografia
Indeks przedmiotowy
Indeks osobowy
Summary: Silesia – still no change (?). People, culture and the Silesian
community in a postcolonial perspective *
UWAGI:
Mapa na stronie 2 okładki. Bibliografia, netografia na stronach 267-285. Indeksy. Streszczenie w języku angielskim. Oznaczenia odpowiedzialności: Maria Szmeja.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Po buncie generała Franco w lipcu 1936 roku przeciwko rządowi Frontu Ludowego w Madrycie prawie dwustu śląskich robotników wyjechało do Hiszpanii bronić Republiki, praw robotniczych i swoich marzeń. Historia jest polem walki. Wymazuje jedne losy, ozłaca drugie. Dzieje międzynarodowych ochotników podczas wojny w Hiszpanii są tego dowodem. W okresie PRL często mówiono o nich, wspominając "postępowe tradycje oręża polskiego". Dziś, gdy wahadło polityczne wychyliło się w przeciwną stronę, odsądzani są od czci jako "żołnierze Stalina". Ta książka przywraca pamięć o nich jako o ludziach z krwi i kości, a nie z propagandowych pomników - stawianych czy obalanych. To historia widziana oczyma Ślązaków, których los rzucił za Pireneje, a potem rozsiał po całym świecie. A w tle ludowe dzieje Górnego Śląska, tak często zniekształcane.
UWAGI:
Bibliografia. Oznaczenia odpowiedzialności: Dariusz Zalega.
DOSTĘPNOŚĆ:
Została wypożyczona Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
WYPOŻYCZYŁ:
Na kartę 006740 od dnia 2024-04-19 Wypożyczona, do dnia 2024-10-16
Ballada o śląskim Teksasie, czyli w poszukiwaniu ziemi obiecanej.
Pewnego dnia z dalekiego Teksasu do śląskiej wsi Płużnicy przychodzi list. To zaproszenie od franciszkanina, ojca Leopolda Moczygemby, skierowane do jego braci z rodzinami.
Jest połowa XIX wieku. Płużniczanom, mimo zniesienia pańszczyzny, żyje się coraz trudniej. Postanawiają wyruszyć do Ameryki. Bardzo szybko się okazuje, że w tę podróż wybiorą się nie tylko krewni zakonnika. Kilkuset Ślązaków udaje się w ponaddwumiesięczną odyseję przez kraje niemieckie, Ocean Atlantycki i prerie Teksasu. Zakładają istniejącą do dziś osadę Panna Maria nieopodal San Antonio. Tyle historia, która stanowi tło ballady o teksaskich Ślązakach, pełnej humoru, wzruszeń i lokalnego kolorytu, gdzie ślonsko godka funkcjonuje na równych prawach z angielskim i hiszpańskim.
Czy Teksas okaże się dla Ślązaków rajem na ziemi? Zmieniają się realia, zmieniają się ludzie. Inne czasy, inny świat. Tylko... czy na pewno?
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Michael Sowa.
DOSTĘPNOŚĆ:
Została wypożyczona Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
WYPOŻYCZYŁ:
Na kartę 018314 od dnia 2024-05-17 Wypożyczona, do dnia 2024-06-17
Fascynująca opowieść o losach rodzin boleśnie uwikłanych w historię. Bez przemilczania aż do zaniemówienia. Tychy, małe miasteczko na Śląsku. To właśnie tutaj w plebiscycie roku 1921 czterech na pięciu mieszkańców zagłosowało za przyłączeniem regionu do Polski. Dwie dekady później niemal wszystkich obywateli wciągnięto na volkslistę. Kim są ówcześni tyszanie? Polakami? Niemcami? Dwudziestojednoletnia Hilda Widera tego nie rozumie. Jej ojciec Achim ma na to jedną odpowiedź: "Ślązakami". Ślązacy muszą być mądrzy. I muszą być gotowi na ponoszenie konsekwencji swoich decyzji. Jak Achim. Jak Hilda. Jak jej piękna siostra bliźniaczka Rosa...Wilhelm Jenike jest Ślązakiem po matce, Austriakiem po ojcu i Niemcem z urodzenia. Pod koniec wojny jako porucznik Luftwaffe ma tylko jedno marzenie: przestać śnić koszmary o zabijaniu, ukryć się przed żarłoczną wojenną machiną choćby i na końcu świata. Nim się przekona, czy to możliwe, nim stanie oko w oko z rzeczywistością, najpierw zderzy się z jadącą na rowerze Hildą Widerą i trafi do miejscowego szpitala - wprost pod opiekę pięknej Rosy. Justyna Wydra, autorka bestsellerowej powieści Esesman i Żydówka, powraca w nowej odsłonie.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Justyna Wydra.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni