"Wieloryb to zwierzę ssące, pozbawione tylnych kończyn".- Baron Cuvier"«Moby Dick» jest pełen znaczeń, ale jego znaczenie to nierozwiązywalny problem. Błędem byłoby traktować [nazwę statku] «Rozkosz» lub trumnę [Queequega] jako symbole: nawet jeśli takie symboliczne odczytanie jest trafne, spłaszcza ono książkę. O «Moby Dicku» nie możemy powiedzieć nic ponadto, że jest polem walki"- E.M. Forster"[.] na koniec swoich rozważań o cetologii, w rozdziale XXXII, Melville-Izmael stwierdza: «Niechaj Bóg mnie strzeże przed ukończeniem czegokolwiek! Cała ta książka to ledwie szkic - nie: szkic szkicu!». W tym samym też duchu należy czytać «Moby Dicka», to znaczy - nigdy nie kończyć".- z posłowia Mikołaja Wiśniewskiego

Okręt z mordercą na pokładzie wyrusza w rejs. Rok 1859. Do załogi statku wielorybniczego wypływającego na Morze Arktyczne dołącza Patrick Sumner, który ze zszarganą reputacją odszedł z armii, a teraz obejmuje stanowisko lekarza okrętowego. Gdy statek jest już daleko od portu, znalezione zostają zwłoki zamordowanego chłopca. Sumner, choć niechętnie, wchodzi w rolę detektywa. Wkrótce stanie twarzą w twarz z potwornościami większymi nawet od tych, z jakimi zetknął się podczas powstania sipajów. Uosobieniem zła okazuje się Drax. Harpunnik. Morderca. Bestia.
Kiedy stanie się jasne, jaki jest prawdziwy cel wyprawy, a załoga straci wszelką nadzieję, między Sumnerem a Draxem w przerażających ciemnościach arktycznej zimy dojdzie do nieuchronnej konfrontacji.

Druga połowa XIX wieku, portowe miasto Sulaco, stolica Zachodniej Prowincji fikcyjnej Republiki Costaguany w Ameryce Południowej. Po latach dyktatur wojskowych i wojen domowych oraz słabych rządów republika wkracza w okres prosperity i stabilizacji. Sulaco dzięki pobliskim pokładom srebra i budowie kolei staje się najzamożniejszą prowincją kraju. Lecz tam, gdzie są pieniądze, jest i władza - nie ma więc miejsca na sentymenty - i nad krajem zbiera się kolejny przewrót wojskowy.

Umieszczając akcję w niestabilnym młodym państwie, przeżartym korupcją, wstrząsanym przewrotami i rewolucjami, prowadzonymi w imię dobra ludu, a kończącymi się zamianą jednego tyrana na innego - Conrad w przenikliwy sposób zarysował mechanizmy polityczne i ideologiczne typowe dla miejsc gdzie korupcja, bezwzględność, chciwość i poczucie niesprawiedliwości osiągają skrajne formy.

Jednak mechanizmy władzy to tylko jeden z bohaterów powieści. Innym jest Nostromo - młody genueński marynarz, nadzorca robotników, filar społeczności, człowiek honorowy, dumny i nieustraszony, wzór w oczach biednych i bogatych. Postać nieskazitelna i niemal mityczna. Oraz złodziej.

Co pchnęło osobę prawą do sprzeniewierzenia się własnym przekonaniom? Jakie konsekwencje niesie za sobą taki dylemat moralny? Czy możliwe jest odkupienie? Joseph Conrad ponownie zadaje pytania o granice etyki i trudne wybory w sytuacjach ekstremalnych.

Nowy przekład Macieja Świerkockiego wydobywa z tej prozy to wszystko, dzięki czemu uznaje się Conrada za giganta literatury światowej.

Joseph Conrad, a właściwie Teodor Józef Konrad Nałęcz Korzeniowski (1857-1924) to bodaj najsłynniejszy w świecie polski pisarz. Tyle że to przecież pisarz angielski. W wieku 16 lat wyjechał z Polski. Najpierw trafił do Marsylii, został marynarzem, bpływał do Indii, na Malaje, odwidził zarówno afrykańskie Kongo jak i Australię; prowadził burzliwe, pełne przygód życie stąd w jego twórczości mnóstwo wątków marynistycznych. W roku 1894 porzucił morze i ostatecznie zajął się pisarstwem. Napisał kilkanaście książek. zrewolucjonizował literaturę, pisząc charakterystycznym oszczędnym stylem, ale jednoczęsnie zerwał z linearną chronologią. Łączył awanturnicze wątki z głęboką analizą psychologiczną, odkrywając w ludzkiej naturze głębikie pokłady mroku. Do jego najsłynniejszych dzieł należą "Jądro ciemności", "W oczach Zachodu", "Tajny agent", "Lord Jim", "Nostromo", "Złota strzała" i właśnie "Ocalenie": książka - klasyczna wręcz dla Conrada, związana z tematyką morską, malajską, ale przecież dotycząca wartości uniwersalnych jak honor, dotrzymywania słowa, moralność, walka dobra ze złem. Conrad jak zawsze genialnie stawia pytania dotyczące ludzkiej natury, sensu życia i nihilizmu. Główny bohater powieści kapitan Tom Lingard to człowiek heroiczny choć jego bohaterstwo musimy przyjąć na wiarę, bo w zasadzie nic o nim tak do końca nie wiemy. Natomiast pani Travers główna bohaterka kobieca "Ocalenia" jest wg krytyków bodaj najlepiej zarysowaną postacią kobiecą ze wszystkich powieści Conrada. Jak pisze Zdzisław Najder "Zawartość Ocalenia ma niewiele cech czegoś materialnego i namacalnego. Miejsce realnych postaci zajmują w tej powieści schematyczne duchy, a akcja jest w znacznej części zastąpiona przez pajęczyny iluzji (...). Jest utworem bardzo charakterystycznym dla tego, co potocznie i przysłowiowo nazywa się typowo Conradowską problematyką moralną."