Przez większość życia uważałem Ślązaków za jaskiniowców z kilofem i roladą. Swoją śląskość wypierałem. W podstawówce pani Chmiel grała nam na akordeonie Rotę, a ja nie miałem pojęcia, że ów plujący w twarz Niemiec z pieśni był moim przodkiem.
O swoich korzeniach wiedziałem mało. Nie wierzyłem, że na Śląsku przed wojną odbyła się jakakolwiek historia. Moi antenaci byli jakby z innej planety, nosili jakieś niemożliwe imiona: Urban, Reinhold, Lieselotte.
Później była ta nazistowska burdelmama, major z Kaukazu, pradziadek na "delegacjach" w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek z zeskrobanym nazwiskiem przy kompoście. Coś pękało. Pojąłem, że za płotem wydarzyła się alternatywna historia, dzieje odwrócone na lewą stronę. Postanowiłem pokręcić się po okolicy, spróbować złożyć to w całość. I czego tam nie znalazłem: blisko milion ludzi deklarujących "nieistniejącą" narodowość, katastrofę ekologiczną nieznanych rozmiarów, opowieści o polskiej kolonii, o separatyzmach i ludzi kibicujących nie tej reprezentacji co trzeba. Oto nasza silezjogonia. [Zbigniew Rokita]
UWAGI:
Bibliografia na stronach 305-[313]. Oznaczenia odpowiedzialności: Zbigniew Rokita.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępne są 2 egzemplarze. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Dziesięć wyjątkowych kobiet ze Śląska. Każda osiągnęła wielki sukces. Piosenkarki Anna Wyszkoni, Katarzyna Groniec i Kasia Moś, Miss Polonia Karina Wojciechowska, aktorka Jolanta Fraszyńska, bizneswoman Marta Frank, pisarka Anna Diewit-Meller, prezenterki i dziennikarki Agnieszka Hyży i Anna Popek oraz finalista Master Chefa Kinga Paruzel ? wszystkie bohaterki tej książki podkreślają, że Śląsk zajmuje w ich sercu ważne miejsce. Dziesięć niezwykłych rozmów, dzięki którym poznasz bliżej śląskie kobiety sukcesu.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Katarzyna Siwczyk.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Czy młody Szlomo ukrywający się w oborze albo w sosnowym lesie spodziewał się, że zamieszka tuż obok obozu ogrodzonego drutem pod napięciem? I że będzie tam żyć bez strachu, za to inni będą się bać jego?
Salomon Morel: Żyd i Polak, ofiara i oprawca...
W czasie wojny w bestialski sposób zamordowano jego najbliższą rodzinę. Po wojnie on sam został słynącym z okrucieństwa komendantem obozu pracy Zgoda w Świętochłowicach, w którym po upadku III Rzeszy przetrzymywano w strasznych warunkach, głodzono, gwałcono i torturowano Ślązaków. Potem był funkcjonariuszem w więzieniu dla młodocianych w Jaworznie, gdzie próbowano ich nawracać na jedynie słuszne poglądy polityczne. Jednocześnie Szlomo, pieszczotliwie nazywany przez kolegów z partyzantki "wariatem", był kochanym ojcem rodziny i lubianym, skorym do żartów kompanem zabaw. Więc kim tak naprawdę był komendant Morel? Ofiarą, katem, mścicielem, nadgorliwym funkcjonariuszem systemu.
Bezkompromisowa wojenna reporterska opowieść autorki bestsellerowej "Brunatnej kołysanki" o wciąż za mało znanej tragicznej historii mieszkańców Górnego Śląska. A także o tym, czy zemsta pozwala wyrównać rachunki krzywd i do czego prowadzi, jeśli jej łańcuch nie zostanie przerwany.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 406-[414]. Oznaczenia odpowiedzialności: Anna Malinowska.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Przedostatni sołtys wsi Katowice, który ani myślał zostać miastowym. Trzy licealistki skazane przez sąd za protest przeciw zmianie nazwy miasta na Stalinogród. Górnicy z Grupy Janowskiej tworzący po szychcie mistyczne obrazy. Córka znanego pisarza Wilhelma Szewczyka cierpliwie tłumacząca ojca z jego ONR-owskiej przeszłości.
"Miasto to opowieść, która się składa z tysięcy drobnych historii" - pisze Malinowska, po czym za pośrednictwem barwnych losów swoich bohaterów opowiada historię Katowic od czasów, gdy były jeszcze błotnistą wsią. Podejmuje temat masowej emigracji ze Śląska do RFN, bada świadectwa krwawo stłumionych protestów w kopalni Wujek, przygląda się złożonej - i dla wielu kontrowersyjnej - idei Ruchu Autonomii Śląska.
W swoim reportażu o Katowicach biegle korzysta z dwóch perspektyw - krytycznej wychowanki przykopalnianej dzielnicy Giszowiec i czułej obserwatorki miasta zbudowanego na przemyśle, które musiało z niego zrezygnować, by określić swoją tożsamość na nowo.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 313-318. Oznaczenia odpowiedzialności: Anna Malinowska.
DOSTĘPNOŚĆ:
Została wypożyczona Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
WYPOŻYCZYŁ:
Na kartę 006740 od dnia 2024-04-17 Wypożyczona, do dnia 2024-10-14
Jest to praca wchodząca głęboko we współczesne kwestie społeczne i kulturowe, które mają obecnie miejsce w tym regionie. Ma ona charakter naukowy (co widać także po bibliografi i), ale przybiera również postać osobistego eseju socjologicznego o Śląsku i jego mieszkańcach. Jej autorka odwołuje się niejednokrotnie do swoich prac i badań na temat Śląska, które prowadziła od lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Pozwala to zrozumieć czytelnikowi zmiany, jakie dokonały się i dzieją się w tym regionie, jak ewolucję postrzegania regionu Śląska od traktowania go jako monolitu kulturowego w państwie polskim do dostrzeżenia jego autonomicznej wartości kulturowej w systemie demokracji.
Lektura tej pracy nie pozostawia czytelnika neutralnym, autorka angażuje mocno czytelnika w poznanie i zrozumienie tego, co obecnie tam się dzieje. Staje zawsze po stronie Ślązaków, którzy próbują wreszcie mówić swoim głosem i w swoim imieniu. To jest nie tylko dobra merytorycznie i poznawczo książka, ale jest ona także sprawnie napisana (czyta się ją z zainteresowaniem), ciekawa ze względu na różne przykłady historyczne oraz aktualna ze względu na obecne miejsce Śląska i Ślązaków w Polsce.
z recenzji dr hab. Sławomira Łodzińskiego, prof. UW
II. Niektóre sposoby badania problematyki etnicznej na Śląsku
a. Badania etniczne w polskiej socjologii
b. Badania etniczne na Śląsku
c. Moje badania na Śląsku w latach 2015-2016
III. Śląsk jako pogranicze
a. Śląsk w II Rzeczpospolitej Polskiej
b. II wojna światowa i powojnie – Śląsk w PRL
IV. Inna perspektywa spojrzenia na Śląsk. Socjologia postkolonialna,
teorie postkolonialne a grupa mniejszościowa w Polsce
a. Socjologia wobec problemów społeczności niemetropolitalnych
b. Społeczności pozametropolitalne a teorie postkolonialne
c. Śląsk jako kolonia?
V. Ślązacy w literaturze i literatura śląska
a. Śląsk w literaturze pięknej niemieckiej grupy dominującej
b. Śląsk w literaturze pięknej polskiej grupy dominującej
c. Ślązacy w oczach grup dominujących
d. Ślązacy sami piszący o Śląsku
VI. Pamięć o przeszłości
a. Pamiętanie i zapominanie przeszłości w oczach historyków
i socjologów
b. Historia a pamięć o przeszłości w praktyce
c. Wykorzystywanie przeszłości
VII. Pamięć o przeszłości na Śląsku
a. Historia Śląska w wersji grupy dominującej
b. Historia Śląska w wersji grupy zdominowanej
c. Cywilne spojrzenie na wojnę
d. Która przeszłość jest prawdziwa?
VIII. Co ludzie mówią? Jak działają?
a. Ślązacy? – Tak, Ślązacy!
b. Niemcy i praca w Niemczech
c. Kto reprezentuje Ślązaków?
d. Działania grupy dominującej wobec Śląska i odpowiedź Ślązaków
IX. Zakończenie
Bibliografia
Indeks przedmiotowy
Indeks osobowy
Summary: Silesia – still no change (?). People, culture and the Silesian
community in a postcolonial perspective *
UWAGI:
Mapa na stronie 2 okładki. Bibliografia, netografia na stronach 267-285. Indeksy. Streszczenie w języku angielskim. Oznaczenia odpowiedzialności: Maria Szmeja.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Po buncie generała Franco w lipcu 1936 roku przeciwko rządowi Frontu Ludowego w Madrycie prawie dwustu śląskich robotników wyjechało do Hiszpanii bronić Republiki, praw robotniczych i swoich marzeń. Historia jest polem walki. Wymazuje jedne losy, ozłaca drugie. Dzieje międzynarodowych ochotników podczas wojny w Hiszpanii są tego dowodem. W okresie PRL często mówiono o nich, wspominając "postępowe tradycje oręża polskiego". Dziś, gdy wahadło polityczne wychyliło się w przeciwną stronę, odsądzani są od czci jako "żołnierze Stalina". Ta książka przywraca pamięć o nich jako o ludziach z krwi i kości, a nie z propagandowych pomników - stawianych czy obalanych. To historia widziana oczyma Ślązaków, których los rzucił za Pireneje, a potem rozsiał po całym świecie. A w tle ludowe dzieje Górnego Śląska, tak często zniekształcane.
UWAGI:
Bibliografia. Oznaczenia odpowiedzialności: Dariusz Zalega.
DOSTĘPNOŚĆ:
Została wypożyczona Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
WYPOŻYCZYŁ:
Na kartę 006740 od dnia 2024-04-19 Wypożyczona, do dnia 2024-10-16
