Był taki czas, kiedy tysiące Polaków z ziem wschodnich dawnej Rzeczypospolitej, w wyniku wojny i rewolucyjnej pożogi, utraciło swoje rodzinne domy. Tłumy kresowych uchodźców ruszyły wówczas m.in. do Warszawy, Krakowa, Poznania. A gdy tam zabrakło miejsca - także do Bydgoszczy. Od lipca 1920 r. bydgoskie domy, w których wcześniej królowało głównie twarde niemieckie słowo, zaczęła wypełniać śpiewna kresowa mowa. Razem z byłymi właścicielami pięknych pałaców, okazałych kamienic i skromnych chat trafiły tu cudem ocalone pamiątki, m.in. z Kijowa, Mińska, Sławuty, Humania, Witebska. I właśnie o tym czasie opowiada książka Gizeli Chmielewskiej pt. Gniazdo zastępcze.
UWAGI:
Bibliografia na stronach 531-[537]. Indeksy. Oznaczenia odpowiedzialności: Gizela Chmielewska.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Przywykliśmy do interpretacji rasizmu jako zestawu stereotypów i uprzedzeń. Przemysław Wielgosz proponuje znacznie głębszą analizę tego zjawiska, poszukując jego korzeni w długiej historii narodzin i ekspansji kapitalizmu. W fascynującej książce łączy dwie, rzadko rozpatrywane razem perspektywy: lokalną, odnosząca się do pańszczyzny i późniejszego "urasowienia" klasy ludowej w naszej części Europy, oraz globalną, związaną z rozwojem niewolnictwa i "wynalazkiem rasy" w basenie północnego Atlantyku.
Poruszając się swobodnie między historią i współczesnością, odwołując się do badań z zakresu filozofii, socjologii i nauk ekonomicznych oraz - co przydaje książce nerwu - do znanych obrazów filmowych, autor pokazuje, jak kapitalizm "dzieli i rządzi", wytwarzając hierarchie i tożsamościowe przeciwieństwa, oraz jak antagonizuje grupy, które potencjalnie mogłyby mu się wspólnie przeciwstawić. W skali światowej rolę tę odgrywa, zdaniem autora, europocentryzm - w jego rozmaitych odsłonach i przebraniach: kradzieży historii, oświeceniowej filozofii, orientalizmu, kolonializmu i kulturalizmu.
UWAGI:
Bibliografia i netografia na stronach 319-[332]. Oznaczenia odpowiedzialności: Przemysław Wielgosz.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Zjawisko hejtu zbadali badacze wielu specjalności: kulturoznawcy, literaturoznawcy, medioznawcy, socjologowie, psychologowie, filozofowie, politolodzy oraz badacze prawa. Dzięki multidyscyplinarnej perspektywie czytelnik może się dowiedzieć o hejcie rzeczy, o których nie miał pojęcia, choć wydawałoby się, że jest to zjawisko każdemu dobrze znane, proste i nie wymagające głębokich analiz. A jednak ta książka pokazuje, że jest inaczej. Pokazuje, jak mało możemy wiedzieć o zjawisku, które dobrze znamy. I jak dużo musimy się jeszcze nauczyć.
I. Hejterstwo — geneza, oblicza i istota zjawiska 11
Stanisław Stasiewicz, Hejt — zło odwieczne czy kulturowy nowotwór? 13
Adam Olczyk, Czym jest hejt? Kilka słów o werbalnej nienawiści 25
Agnieszka Więckiewicz, Wobec krzywdzących słów. Kilka uwag o niezmiennych mechanizmach mowy nienawiści 39
Jakub Ławicki, Mowa nienawiści — problem odpowiedzialności karnej 49
Marcin Garbowski, Szkodniki czy „partyzanci” cyberprzestrzeni? Próba typologizacji trolli internetowych 66
Aleksandra Wysokińska, Hejtowanie hejterów, czyli jak radzimy sobie z mową nienawiści w internecie 80
II. Literatura i kultura: lustro czy źródło hejtu? 99
Anna Zatora, Kant i hejterzy. O krytycyzmie literackim i hejterstwie w oparciu o powieść Ciemno, prawie noc Joanny Bator 101
Edyta Janiak, Jeszcze krytyka czy już hejterstwo, czyli kilka słów o recepcji pisarstwa kobiecego 117
Zofia Ulańska, Czy odwilż sprzyja hejterom? Nienawiść ulicy w twórczości Marka Hłaski 130
Jakub Musiałczyk, Co by było, gdyby Arystofanes miał Facebooka? 144
Joanna Jatczak, Fan wars — hejterstwo w Korei Południowej 156
III. Społeczno-polityczny portret hejtera 171
Kamil Durajczyk, Hejterstwo w polityce — znak czasów czy odwieczny element gry politycznej? 173
Patrycja Chrzanowska, Rola mowy nienawiści w zjawiskach dyskryminacji i stygmatyzacji 185
Michał Przybylski, Hejterstwo: przejaw wiedzy czy niewiedzy? Analiza wypowiedzi internautów w odniesieniu do zjawiska ubóstwa 200
Marta Banout, Anna Pyszkowska, Hejtera obraz moralny: postawy wobec uchodźców w kontekście przekonań i wartości 214
Indeks nazwisk 231
UWAGI:
Bibliografia przy rozdziałach. Netografia. Streszczenie po angielsku przy rozdziałach. Oznaczenia odpowiedzialności: pod redakcją Julii Dynkowskiej, [>>] Natalii Lemann, Michała Wróblewskiego i Anny Zatory.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępne są 2 egzemplarze. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Książka reprezentuje niezbyt często spotykany na naszym rynku wydawniczym rodzaj literatury podróżniczej. Łączy bowiem opis wyprawy, jej epizodów, spotkań, rozmów i impresji z pogłębioną refleksją historyczną i politologiczną. Autor, podróżnik kontynuujący tradycje swej rodziny oraz uznany badacz problematyki bliskowschodniej wykorzystuje swą wiedzę i umiejętności do zrelacjonowania efektów projektu Iran śladami polskich uchodźców. W jego ramach przedsięwzięta została wyprawa do Iranu, której efektem stało się odkrycie wielu ciekawych i nieznanych dotąd pamiątek pobytu tam Polaków, którzy zostali w 1942 r. wraz z Armią gen. Andersa ewakuowani z "nieludzkiej ziemi". Autor wraz ze swymi towarzyszami podróży dotarł do miejsc pamięci, które przetrwały próbę czasu, szczególnie cmentarzy, gdzie pochowani zostali Polacy, dla których Iran stał się ostatnim miejscem ich ziemskiej wędrówki. Odbył też szereg rozmów z osobami zaangażowanymi w utrzymywanie dialogu polsko irańskiego, dotarł wreszcie do ostatnich żyjących jeszcze świadków wydarzeń sprzed lat już niemal 80-u. Ukoronowaniem projektu stało się bez wątpienia pozyskanie kapitalnego źródła historycznego, nieznanego dotąd polskim historykom, relacji p. Heleny Stelmach, uchodźczyni, ewakuowanej jako dziecko z ZSRR w 1942 r., która do końca życia pozostała w Iranie. Spisane w języku farsi, po raz pierwszy przetłumaczone na język polski, są obficie cytowane w książce, choć jak sądzę powinny zostać opublikowane in extenso. Z recenzji dr hab. Paweł Stachowiak
Każdego dnia zjawiają się nowi tułacze. Nie dla wspaniałych jordańskich krajobrazów wloką się nocą przez kamienną pustynię, nie dla słodkich pomidorów. Tam mieli swoje. Przychodzą, by żyć. I tęsknić. Kiedy Arab opuszcza ukochaną kobietę albo drogą mu ojczyznę, czuje gurbę. To nostalgia, wyobcowanie, świadomość wygnania i żal za utraconym. Dręczące poczucie bycia nie u siebie. Słowo gurba wywodzi się od ciemnego słowa garaba znanego w islamie jako przeciwieństwo jasnego słowa szaraka. Szaraka - wschodzące słońce, obcowanie z Bogiem. Garaba - ciemność. Tego nic nie ukoi. Tylko powrót.
UWAGI:
Oznaczenia odpowiedzialności: Katarzyna Boni, Wojciech Tochman.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
Dlaczego w Szwecji płoną ośrodki dla uchodźców? Dlaczego w holu największego instytutu badawczego w kraju, Karolinska Institutet, nadal znajduje się popiersie Gustafa Retziusa, pioniera teorii czystości rasy? Jak to się stało, że zaledwie trzy lata po II wojnie światowej mieszkańcy Jönköping postanowili wypędzić z miasta tattare - ludzi wędrownych?
"Słowo "nacjonalista" od drugiej wojny światowej stało się w pewien sposób wyklęte. Ale dzisiejszy nacjonalizm nie ma nic wspólnego z nazizmem" - mówi Lasse, jeden ze Szwedzkich Demokratów, którzy są bohaterami tej książki. To partia, która ubrała nacjonalizm w garnitur i ładne słowa, prezentując coraz liczniejszym wyborcom uśmiechniętą twarz. Chcą budować nowy Dom Ludu, po swojemu rozumiejąc ideę szwedzkiej równości.
Wiktoria Michałkiewicz szuka źródeł wzrostu poparcia dla nacjonalistycznych idei i ugrupowań w kraju uznawanym za oazę szczęścia. Szuka ich nie tylko w rozmowach ze współczesnymi szwedzkimi narodowcami, ale też przywołując duchy przeszłości.
Ta książka to ważne ostrzeżenie, że we właściwych okolicznościach niewiele trzeba, by wyzwolić nienawiść, która zatruwa całe społeczeństwa.
Laureatka II edycji konkursu reporterskiego Wydawnictwa Poznańskiego z 2019 r.
UWAGI:
Bibliografia s. 275-[287]. Oznaczenia odpowiedzialności: Wiktoria Michałkiewicz.
DOSTĘPNOŚĆ:
Dostępny jest 1 egzemplarz. Pozycję można wypożyczyć na 30 dni
